सन् २००० पछि काश्मीरका सर्वसाधारणमाथि भएको सबैभन्दा घातक आक्रमणमा बन्दुकधारीहरूले पर्यटकहरूमाथि गोली चलाएर कम्तीमा २६ जनाको हत्या गरेको एक दिनपछि बुधबार काश्मीरमा भारतीय सुरक्षा बलले ठूलो खोजी अभियान सञ्चालन गरेको छ ।

प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले ‘जघन्य कार्य’ को निन्दा गर्दै आक्रमणकारीहरूलाई ‘न्यायको कठघरामा ल्याउने’ बताएका छन् ।

 बुधबार बिहान भारत फर्कनका लागि साउदी अरबको राजकीय भ्रमण छोट्याउनुभएका मोदीले आफ्नो आगमनमा तुरुन्तै शीर्ष सुरक्षा अधिकारीहरूसँग भेट गर्नुभएको एक सरकारी अधिकारीले बताए ।

कुनै आधिकारिक सङ्ख्या जारी गरिएको छैन तर सुरक्षा स्रोतहरूले एएफपीलाई बताएअनुसार मङ्गलबार दिउँसो बन्दुकधारीहरूले लोकप्रिय पर्यटकीय स्थलमा जङ्गलबाट बाहिर निस्केर स्वचालित गोली हानेर आगन्तुकहरूको भिडलाई उत्तेजित गर्दा कम्तीमा २६ जनाको मृत्यु भएको थियो ।

  जम्मू र कश्मीरका मुख्यमन्त्री उमर अब्दुल्लाहले उक्त आक्रमण ‘हालैका वर्षहरूमा नागरिकहरूमाथि गरेको कुनै पनि आक्रमणभन्दा धेरै ठूलो’ भएको बताए ।

कुनै पनि समूहले जिम्मेवारी लिएको छैन तर मुस्लिम बहुल क्षेत्रमा विद्रोहीहरूले सन् १९८९ देखि विद्रोह गरेका छन् ।

उनीहरू स्वतन्त्रता वा पाकिस्तानसँग विलय चाहन्छन् । पाकिस्तानले काश्मीर क्षेत्रको सानो भाग नियन्त्रण गर्छ र भारत जस्तै यसलाई पूर्ण रूपमा आफ्नो दाबी गर्छ ।

घृणित कार्य 

    “हाम्रा आगन्तुकहरूमाथि भएको यो आक्रमण घृणित छ”, आक्रमणपछि अब्दुल्लाहले एक विज्ञप्तिमा भनेका छन्, “यस आक्रमणका अपराधीहरू पशु हुन्, अमानवीय र तिरस्कार योग्य छन् ।”

    श्रीनगरको प्रमुख सहरबाट करिब ९० किलोमिटर (५५ माइल) टाढा सडकमार्फत् गर्मीमा पर्यटकहरूका लागि लोकप्रिय स्थल पहलगाममा आक्रमण स्थल नजिकै एएफपी पत्रकारहरूले सुरक्षा बलको भारी तैनाथी भएको रिपोर्ट गरेका छन् ।

    “आक्रमणकारीहरूलाई न्यायमा ल्याउने सबै प्रयासहरू केन्द्रित गर्दै खोजी अभियान हाल जारी छ”, भारतीय सेनाले एक विज्ञप्तिमा भनेको छ ।

    एउटा छुट्टै घटनामा बारामुलामा सेनाले बुधबार बन्दुकधारीहरूसँग ‘भारी गोली हानाहान’ भएको रिपोर्ट गरेको छ । सेनाले बन्दुकधारीहरू पाकिस्तानबाट विवादित सीमा पार गर्ने ‘घुसपैठको प्रयास’ को हिस्सा भएको बताएको छ ।

    “दुई आतङ्कवादी मारिएका छन्”, सेनाले भन्यो ।

    पहलगाममा एकजना टुर गाइडले एएफपीलाई उनी गोलीको आवाज सुनेर घटनास्थलमा पुगेको र केही घाइतेलाई घोडामा चढाएर लगेको बताए ।

    एउटा मात्र नाम बताउने वाहिदले धेरै पुरुष भुइँमा मृत अवस्थामा परेको देखेको बताए भने नाम नछाप्न अनुरोध गर्ने एकजना प्रत्यक्षदर्शीले आक्रमणकारीहरूले ‘स्पष्ट रूपमा महिलालाई छाडेको’ बताए ।

    मोदीले नयाँदिल्लीमा अमेरिकी उपराष्ट्रपति जेडी भान्सलाई भेटेको एक दिनपछि यो हत्याकाण्ड भएको हो ।

    “उनीहरूको दुष्ट एजेन्डा कहिल्यै सफल हुनेछैन । आतङ्कवादविरुद्ध लड्ने हाम्रो सङ्कल्प अडिग छ र यो अझै बलियो हुनेछ”, मोदीले आक्रमण लगत्तै एक वक्तव्यमा भने । 

    नागरिकहरूमाथि हालसम्मको सबैभन्दा घातक आक्रमण सन् २००० मार्चमा भएको थियो । उक्त आक्रमणमा ३६ भारतीय मारिएका थिए । त्यो आक्रमण अमेरिकी राष्ट्रपति बिल क्लिन्टनको भ्रमणको पूर्वसन्ध्यामा भएको थियो ।

 जघन्य

    मङ्गलबारको हत्याकाण्डले विश्वव्यापी आक्रोश निम्त्याएको छ ।

    अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले मोदीलाई ‘यस जघन्य आक्रमणका अपराधीहरूलाई न्यायको कठघरामा ल्याउन भारतलाई तत्काल पूर्ण समर्थन’ को प्रस्ताव राखे ।

    आक्रमणको निन्दा गर्ने र समर्थन गर्ने विदेशी नेताहरूमध्ये युरोपेली सङ्घकी प्रमुख उर्सुला भोन डेर लेयनले ‘युरोप तपाईँको साथमा उभिने’ वाचा गरे ।

    भारतमा अनुमानित पाँच लाख सैनिक स्थायी रूपमा यस क्षेत्रमा तैनाथ छन् तर सन् २०१९ मा मोदीको सरकारले काश्मीरको सीमित स्वायत्तता खारेज गरेपछि लडाइँ कम भएको छ ।

    हालका वर्षहरूमा अधिकारीहरूले जाडोमा स्किइङका लागि र भारतका अन्य ठाउँमा गर्मीको गर्मीबाट बच्नका लागि यस पहाडी क्षेत्रलाई छुट्टी गन्तव्यका रूपमा बढावा दिएका छन् ।

    सन् २०२४ मा करिब ३५ लाख पर्यटकले काश्मीर भ्रमण गरेका थिए । तीमध्ये अधिकांश स्वदेशी पर्यटक थिए ।

    डराएका पर्यटकहरू घर फर्कन चाहेकाले एयर इन्डियाले बुधबार श्रीनगरबाट दुई अतिरिक्त उडान थप्ने बताएको छ ।

    हालका वर्षहरूमा भएको सबैभन्दा खराब आक्रमण सन् २०१९ फेब्रुअरीमा पुलवामामा भएको थियो । उक्त आक्रमणमा विद्रोहीहरूले विस्फोटकले भरिएको कार उडाएर प्रहरी काफिलामा ठोक्काउँदा ४० जनाको मृत्यु र कम्तीमा ३५ अन्य घाइते भएका थिए ।

    विश्लेषक माइकल कुगेलमनले यस आक्रमणले ‘भारत र पाकिस्तानबीच नयाँ सङ्कटको धेरै गम्भीर जोखिम उत्पन्न गरेको र सम्भवतः सन् २०१९ मा भएको छोटो सैन्य सङ्घर्षपछि सङ्कटको सबैभन्दा गम्भीर जोखिम हो’ भनी तर्क गर्नुभएको छ ।

    भारतले नियमित रूपमा पाकिस्तानलाई विद्रोहको पछाडि रहेका बन्दुकधारीहरूलाई समर्थन गरेको आरोप लगाउने गरेको छ ।

    इस्लामाबादले उक्त आरोपलाई अस्वीकार गर्दै काश्मीरको आत्मनिर्णयको सङ्घर्षलाई मात्र समर्थन गरेको दाबी गरेको छ ।

    बाँचेका व्यक्तिहरूले बन्दुकधारीहरूले पुरुषहरूलाई लक्षित गरेको र केहीलाई नजिकैबाट गोली हानेको बताएका छन् ।

    पर्यटकहरूले प्रकृतिको शान्तिको आनन्द लिइरहेको स्थानमा युनिफर्म लगाएका पुरुषहरू वरपरको जङ्गलबाट घाँसमा निस्किएको बाँचेकी एक महिलाले बताएको द इन्डियन एक्सप्रेस अखबारले जनाएको छ ।

    बाँचेका व्यक्तिहरूले उनीहरू प्रहरी भनेर सोचेको बताए । “उनीहरू त्यहाँ कम्तीमा २० मिनेटसम्म थिए, निर्भय भएर, वरिपरि घुमिरहेका र गोली चलाइरहेका थिए”, पत्रिकाले बचेकालाई उद्धृत गर्दै भन्यो, “यो अनन्तकाल जस्तो लाग्यो ।”