काठमाडाैँ । भ्रष्टाचारीको मुखै हेर्दिन भन्ने प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीकै क्याबिनेटका सामान्य प्रशासन मन्त्री राजकुमार गुप्ताले लाखौँ रुपैयाँ घुस डिल गर्दै गरेको अडियो सार्वजनिक भएको छ । 

यति मात्रै होइन मन्त्री गुप्ताले जेब्रा झोलासहित दुई वटा झोलामा लिएको भनिएको ५३ लाख रुपैयाँको नोटका फोटो र नम्बर समेत बाहिरिएको छ । 

साथै ओली क्याबिनेटकै अर्का भूमि व्यवस्था तथा गरिबी निवारण मन्त्रीलाई रक्सी खुवाएर फकाउने भन्दै छलफल गरेको समेत अडियोमा सुनिन्छ । र सार्वजनिक भएको अडियोको केही भाग आफ्नै भएको स्वयम् मन्त्री गुप्ताले सिधाकुरासँग स्वीकार गरेका छन् । 

यी सबै प्रमाणसहित अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा उजुरी पनि दर्ता भएको छ । तर, घुस काण्डमा मुछिएका मन्त्री सिंहदरबार र बालुवाटारमा झन्डा हल्लाउँदै हिँडिरहेका छन् । प्रधानमन्त्री टुलुटुलु हेरिरहेका छन् । 
सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्री राजकुमार गुप्ताले केही समयअघि एक जना बिचौलिया र अर्की एक महिलाको उपस्थितिमा आफ्नै क्वाटरमा कर्मचारी सरुवाका विषयमा लाखौँ रुपैयाँको डील गर्दै गरेको सिधाकुरालाई प्राप्त अडियोमा सुनिन्छ । 

उक्त अडियोमा मन्त्री राजकुमार गुप्ताले जिल्ला भूमि आयोगको अध्यक्षमा खेम पुनलाई नियुक्त गर्नका लागि सुजन नाम गरेका बिचौलियासँग डील गरिरहेको सुनिन्छ । साथै ति बिचौलियासँग अर्की एक महिला पनि गुप्तासँगको डिलमा सहभागी छिन् र उनले पनि मन्त्री गुप्तालाई  सो काम गर्नका लागि दबाब दिइरहेको सुनिन्छ ।

उक्त अडियोमा सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्री राजकुमार गुप्ताले भूमि आयोगको नियुक्तिमा भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रीको भूमिका हुने र आफूले भनेको उनले नमान्ने बताएको सुनिन्छ । 
लिक भएको अडियोमा एमाले पृष्ठभूमिकै एक बिचौलिया व्यापारीले जिल्ला भूमि आयोग गठनका क्रममा आफूले भनेको मान्छेलाई भूमि आयोग कास्कीको अध्यक्ष बनाउन कुराकानी गरेको सुनिन्छ । 

यस्तो छ कुराकानी

मन्त्री: कोही सहयोगीलाई फोन गर न । 

सहयोगी : म बोलाइराछु 

मन्त्री: ल फोन गरेर आऊ 

ब्यापारी: सत्यनारायण हो हाम्रो गुरुजी ? मन्त्रीज्यू म मगाइदिन्छु । तपाईँ राख्नु । 

मन्त्री: राख्ने होइन, उसलाई भोली बिहानै दिएर पठाउनुपर्छ । सम्बन्धित ठाउँमा पुर्‍याउनुपर्छ । 

फोन डायल गरिरहेको तर फोन नउठेको आवाज 

मन्त्री: ह्विस्की खाने ? 

ब्यापारीः नखाने के मन्त्री ज्यु, म कहिल्यै खान्न के । 

मन्त्री: कहिल्यै खानुहुन्न ? 

ब्यापारीः सुन्नु न मन्त्री ज्यु, त्यो बलरामलाई भनम् न बरु, त्यो २० म बुझाइदिउँला के खेमका लागि भोलि । फस्ट आवरमै बुझाइदिन्छु । त्यो पनि भन्दिनु त बलरामलाई ।

मन्त्री: बलरामले ऊसँग पैसा खाइसक्या छ, बलरामले गर्दैन । 

ब्यापारीः त्यो होइन क्या, आयोगको कुरा गरिराको छु के, आयोगको कुरा गरिराको छु के तपाईँसँग ।

मन्त्री: आयोग भन्नाले ? 

ब्यापारीः खेम पुनका लागि के, २० म बुझाइदिन्छु । के गर्दिनु त, भन्दिनु त मन्त्रीज्यु ।

मन्त्रीको फोन बज्छ

फोनमा मन्त्री: हेल्लो, अहँ, उम....फोनमा बात कि भाषण गर्दै छौ ? 

ब्यापारीः (सोही स्थानमा भएकी अर्की महिलासँग कुराकानी गर्न थाल्छ) तपाईँलाई देख्दै हाँसो उठ्छ मलाई । 

महिलाः मलाई कति टेन्सन छ तपाईँलाई थाहा छैन । 

ब्यापारीः तपाईँ टेन्सन नलिनु त । भोलि समस्या हल भैहाल्छ त मन्त्रीज्युले गरेर । 

महिलाः छोराको तिथिको जन्मदिन छ, उलाई मन्दिर जानुछ । तिथि होइन त स्वस्थानी पुर्णिमाको ? त्यसपछि पशुपति जानु छ, ममिकोमा सगुन लिन जानुछ । भोलि २९ गते अन्तिम दिन । 

ब्यापारीः भोलि दिनको हुन्छ, सपथ ग्रहण अनि तपाईं चुप लागेर बस्नुस त... महिलाः तपाईँकै अघि छ त...

ब्यापारीः मैले..... 

महिलाः...हाम्रो मन्त्रीज्युले एक पटक भन्दिनुपर्यो के बलरामलाई तपार्इँ भनिस्यिो न, केही पनि नमानेपनि भनिस्यो 

ब्यापारीः (मन्त्रीसँग) मेरो एउटा मान्छे पनि नबनाइदिने ? भन्नुस त् 

मन्त्री: मान्दैन, 

ब्यापारीः लामो हाँसो... 

तपाईँसँग सय वटा काम पर्छ, त्यसको भनेको तपाईँको एउटा काम नगर्दिएर हुन्छ । त्यसमाथि सबैले प्रेसर दिएको छ उसलाई । बा ले समेत भने होलान् उस्तै परे भने । 

मन्त्री: यो त पोलिटिकल नियुक्ति हुँदै दिएको...जिल्लाबाट आउनु पर्छ, प्रदेशबाट आउनुपर्छ । 

ब्यापारीः दाई उसको सिफारिस आइसक्यो । हत्तेरी, उसको सिफारिस भैसक्यो, उसको एकल सिफारिस भएर आएको छ यसरी मन्त्री ज्यु । निर्णय भएर आएको छ, यहाँ हेर्नु । एकल सिफारिस भएर आएको छ खुमबहादुर पुन भनेर । यसरी एकल सिफारिस भएको छ ।

मन्त्री: जिल्लाबाट ? जिल्लाले प्रदेशलाई, प्रदेशले मन्त्रालयलाई पठाउने  

मन्त्री: अनि फेरी समस्या के छ ? 

ब्यापारी: अरु अरु मान्छे खेलीराको छन् त्यहाँ, यहाँनी खुुराक छुटिराछ नी त  

महिलाः मन्त्री ज्युले भनेपछि मानिहाल्छ नी,... 

मन्त्री: अब अहिले मन्त्रालयमा छ, यहाँ हुन्थ्यो भने आइहाल्थ्यो, तीनपाने रक्सी खान 

महिलाः खै कसले भनेको मान्छ के उसले, मन्त्रीहरुमा पनि ? 

मन्त्री: कहाँ छ कृषिमन्त्री ? केरे भूमी सुधार मन्त्रीको रक्सी पार्टी थियो रे 

महिलाः सबै मन्त्रीहरुको... 

व्यापारी: हाँसो 

महिलाः छोरो... खान्छ काठमाडौँ आएपछि 

मन्त्री: उलाई फोन गर्नुस्, भूमी आयोगको अध्यक्षका लागि, कास्की होइन ?

ब्यापारीः कास्कीमा खमबहादुर पुन 

मन्त्री: कास्कीको जिल्ला कमिटिले सिफारिस गरेर पठाएको छ,

ब्यापारीः प्रदेशले पनि निर्णय गरेर पठाएको छ 

मन्त्री: प्रदेशले पनि गरेको छ भने त्यो पक्का हो, त्यही पनि शंका छ भने गडबड हुन्छ । कति छ, भोली कै काम

ब्यापारीः एक बजे सपथ ग्रहण छ 

मन्त्री फोनमा : हँ, अहिले निस्किनु न बाबा, गाडी आइराछ मन्त्रालयबाट... भेट हुन्छ, आउनु न म बोत्तल दिन्छु लगेर जानु खुवाइदिनु, उहाँको ओके गराइदिनु । माल कति लिन्छ अहिले लिइदिने । त्यो नियमले मिल्ने रहेछ, जिल्ला कमिटिले सिफारिस गर्या छ, प्रदेशले सिफारिस....

ब्यापारीः प्रदेशले एकल निर्णय गरेर पठाएको छ 

मन्त्री: भोलि गराइदिनु

ब्यापारीः जिल्लाले ५ जनाको गर्या छ क्या, प्रदेशले चाँही त्यहाँ मध्ये छानेर १ जना मात्रै पठाएको छ 

महिलाः डील कै गरौँ,

ब्यापारीः भन्नु, डील गरेर भन्नु त 

ब्यापारीः मन्त्री ज्यु, यसो गर्छुु सुन्नुस्, मैले अहिले १५ छोड्छु, १० चाँही  बिहान ल्याएर दिन्छु, त्यो अदालतको 

ब्यापारीः यसो हो,... पर्सी उहाँले सामान्यबाटै गर्दिनुहुन्छ 

महिलाः मन्त्रीज्युका हातमा...

ब्यापारी : मन्जुरी एस र नो भनेर आउँछ रे, उहाँहरुलाई केही आउँदैन (हाँस्दै)

फोनमा : नभए सकिँदैन 

ब्यापारी : पोखराको जग्गाले हामीलाई टुलुटुलु हेरेर बसिरहेको छ मन्त्रीज्यू, अनि हामी यहाँ यसरी हेरेर बसेर हुन्छ ? 

मन्त्री : १५ महिनामा के हेरिरा छ त ?

ब्यापारी : गर्या छ त अलिअलि काम त 

मन्त्री : हाँस्छन् । 

ब्यापारीः त्यही पछुतो लाग्ने होला नी मन्त्रीज्यू, लिएर आउनुस् त त्यो । 

मन्त्री : १५ महिना के गरिरा यिनीहरुले ?

ब्यापारी : १५ गरौँ, १५ गरिदिन्छ रे ।

मन्त्री : हाँस्छन्

ब्यापारीले महिलासँग : नकराउनु न तपाईँ, भोली गराउँला क्या । तपाईँको पनि समस्या उता... केही हुन्न बनाम् । मलाई पोखरा ... २५ मै ढुक्क भएको छ । तपाईँलाई थाहा छ कि नार्इँ ?

महिला : बुझ्या छु त, तपाईँको...

ब्यापारी : म्याडम्ले मलाई के भन्या छ थाहा छ ? घरै नआइज तँ रे । 

महिला : चित्त दुखिहाल्छ नी बिचरा (फोन भाइब्रेसन...)

ब्यापारी : छलफल चलिरा छ यहाँ ।

महिलाः कास्की जिल्ला...(फोन भाइब्रेसन...)

मन्त्री : के खानु हुन्छ त ?

ब्यापारी : केही नखाने क्या मन्त्रीज्यू, तपाईँको त्यत्रो चिया खाएको देख्नुभएन ।

मन्त्री : माछा खानु हुन्छ ? 

ब्यापारी : माछा मछली केही नखाने, अब माझीकुनामा माछा खान जाने हो तपाईँले काम गरेपछि । (अडियो काटिन्छ...)

ब्यापारी : (फोनमा बोल्दै) ल हुन्छ हुन्छ । गर्दिएँ, सबै गर्दिएँ । ...

मन्त्री : आउनु न तपार्इँ फेरि भन्नुहुन्छ भने... केही समय हिँडेपछि

ब्यापारी : सर्ट नै सर्ट रहेछ, कुच्चिने हो कि फेरि ।... तपाईँ २ वटा कुरा गर्नुस्

अर्का व्यक्ति : तपाईँ कुरा गर्नुस् क्या । 

मन्त्री: आउनु न 

ती व्यक्ति : ट्वाइलेट गएर आएँ क्या मन्त्रीज्यू....मन्त्रीज्यू तपाईको फोन आयो क्या हो । 

अडियो प्रकरणको पृष्ठभूमि

२०८१ पुसमा सरकारले राजनीतिक भागबन्डाका आधारमा ५६ जिल्लामा भूमि समस्या समाधान आयोगको अध्यक्ष नियुक्त गरेको थियो ।  

पुस २९ मा भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारणमन्त्री बलराम अधिकारीले नियुक्त भएका ५६ जिल्लाका भूमि समस्या समाधान आयोगका अध्यक्षहरूलाई पद तथा गोपनियताको शपथ ग्रहण गराएका थिए ।  
जसमध्ये कास्कीमा एमालेको कोटामा बैनबहादुर गुरुङ अध्यक्ष बनेका थिए । सार्वजनिक भएको अडियोमा कास्कीको नेतृत्व लिन एमाले गण्डकी प्रदेश कमीटी सदस्यसमेत रहेका खुमबहादुर पुनले पहल गरेको सुुनिन्छ । तर उनी अध्यक्ष बन्न सकेनन् ।

सिधाकुरासँगको कुराकानीमा पुुनले आफूले अध्यक्षका लागि प्रयास गरेको तर नभएको स्वीकार गरे ।

साथै मन्त्रीसँग डिल गरेका सुुजन नाम गरेका बिचौलिया ब्यापारीले मन्त्रीसम्म तपाईंलाई अध्यक्ष बनाउन पहल गरेको भन्न सुनियो नि भन्ने प्रश्नमा उनले भने, ‘पार्टीकै सरकार र पार्टीकै मन्त्री भएका कारण साथीहरुले पहल त गरे होलान् तर मैले कसैलाई पैसा दिएर वा केही गरेर नियुुक्त गर्न भनेर कसैलाई भनेको छैन ।’ 

सार्वजनिक भएको अडियोमा भूमी आयोगको जिल्ला अध्यक्ष नियुुक्तिका लागि २५ लाख रुपैयाँ लेनदेन गर्नुपर्ने कुरा उल्लेख छ । अडियो र दुुई झोला पैसाको नम्बरसहित अख्तियारमा उजुुरी   सामान्य प्रशासन मन्त्री राजकुमार गुुप्तामाथि भूमि आयोगको जिल्ला  नियुुक्तिका लागि २५ लाख माग गरेको अडियो र कास्कीको पालपोत कार्यालय प्रमुखको सुरुवा रोक्न ५३ लाख रुपैयाँ घुुस लिएको आरोपमा अख्तियारमा संयुुक्त उजुुरी दर्ता भएको छ ।
२०८२ असार १० गतेको उक्त उजुरीको दर्ता नम्बर सी ०७८५५५ हो । सो उजुरीमा भूमी आयोगको जिल्ला अध्यक्ष नियुुक्तिमा घुुस मागेको अडियो र कर्मचारी सरुवा रोक्न मन्त्रीले लिएको रकमको तस्बिर र नोट नम्बर समेत उल्लेख गरिएको डायरी बुुझाइएको छ ।

सिधाकुरालाई प्राप्त फोटोमा टेबलमा गनेर राखिएको रकम जेब्रा झोला र एक अर्को हाते झोलामा हालेर गाडीमा राखिएको छ । साथै नम्बरको नोटसमेत लेखेर अख्तियारमा डायरी बुुझाइएको छ । 

‘संघिय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्री राजकुमार गुुप्ताले कास्की जिल्ला स्थित तत्कालिन मालपोत कार्यालय प्रमुुख रामचन्द्र अधिकारीलाई थमौती गरिदिन्छु भनी घरजग्गा व्यवसायीसंग ५३ लाख रुपैयाँ लिएको पैसाको नम्बर र नोटको तस्विर यसैसाथ संलग्न छ,’ उजुरीमा भनिएको छ, ‘तीनै घरजग्गा व्यवसायीबाट मन्त्री गुुप्ताले भूमि आयोगको सदस्य बनाउनका लागि २५ लाख रुपैयाँ घुुस डिल गरेको अडियो प्राप्त भएको हुँदा उक्त अडियो र पैसाको नोटमा उल्लेखित नम्बरबारे अनुुसन्धान गरी मन्त्रीलाई कारबाही लागि अनुरोध पाऊँ ।’      

सरुवा रोक्न घुुस बुुझाएको छैन

सरुवा थमौतिका लागि घुुस बुुझाएको विषयमा हामीले कास्की मालपोत कार्यालयमा यस अघि कार्यरत प्रमुख रामचन्द्र अधिकारीलाई सम्पर्क गरि सोधेका थियौँ । तपाईको सरुवा रोक्नका लागि सामान्य प्रशासन मन्त्रीलाई कोही जग्गा व्यवसायीले घुस दिएका हुन् ? भन्ने प्रश्नमा उनले त्यसलाई अस्वीकार गरे । 

उनले कास्कीमा आफू पुरा कार्यालय बस्न नपाइ सरुवा भएकाले पूरा कार्यकाल बस्न खोजेको तर आफूले कसैलाई भनसुन गरिदिन नभनेको दाबी गरे । 

अडियो कुराकानी, सरुवा घुुस र मिल्दो जुल्दो घटनाक्रम

सार्वजनिक भएको अडियो रेकर्डमा २०८१ पुुष साथै २९ गते दिउँसो १ बजे भुुमि आयोगको जिल्ला अध्यक्ष नियुक्त हुने भएकाले तत्काल भूमी सुुधार मन्त्रीलाई दबाब दिन आग्रह गरिएको सुनिन्छ । उक्त अडियोमा भने बमोजिम नै गत पुस २९ गते नै भूमि आयोगका ५६ वटा जिल्ला अध्यक्ष नियुक्त भएका थिए ।  उनीहरुको शपथ सोही दिन भएको थियो । 

यस्तै, अख्तियारमा परेको कर्मचारी थमौतिसँग सम्बन्धित घुुस प्रकरणको समय पनि २०८१ पुषमै रहेको हुनसक्ने देखिन्छ । कास्कीबाट सरुवा भएका  हालका लमजुुङका मालपोत कार्यालय प्रमुुख अधिकारीले आफ्नो सरुवा पुुसमै भएको बताए ।  

के भन्छन् मन्त्री ?

उक्त अडियोका विषयमा हामीले लामो प्रयासपछि सामान्य प्रशासन मन्त्री गुप्तासँग सम्पर्क गर्न सकेको थियौँ । पहिले त उनले सार्वजनिक भएको अडियो सुनेको र त्यसका सबै कुरा सत्य नभएको दाबी गरे । 
तर, अडियोमा भएको केही आवाज आफ्नो भएको स्वीकार गर्दै मन्त्री गुुप्ताले अन्य कतिपय कुराहरु एआआई प्रविधिको प्रयोग गरेर बनाइएको दाबी गरे । कतिपयले त यो आवाज मन्त्री कै पनि भन्छन् नि खास प्रसंग के हो भन्ने प्रश्नमा उनले भने, ‘थोरै कहीँ कहीँ मेरो आवाज पनि छ । तर, बाँकी आवाज मेरो होइन ।’

कर्मचारी सरुवामा ५३ लाख रुपैयाँ रकम गाडीमा राखिदिएको विषयमा भने मन्त्री गुप्ताले अनविज्ञता प्रकट गरे ।  

अख्तियारले थाल्यो छानबिन

मन्त्रीले घुुस लिएको विषयमा परेको उजुरीमाथि अनुसन्धान सुरु भएको अख्तियार स्रोतले पुुष्टि गरेको छ । ‘जेब्रा झोला र अर्को एक गरेर दुुई झोला पैसा मन्त्रीलाई दिएको नोट नम्बरसहितको उजुरीको विषयमा गम्भीर अनुसन्धान भइरहेको छ,।’ 

आफ्नो नाम जोडिएको विषयमा अख्तियारले छानबिन सुरु गरेको मन्त्री गुप्ताले पनि सिधाकुरासँग स्वीकार गरे ।