भूकम्पको दश वर्ष : लाप्राकमा बस्ती बस्यो, स्थानीय बसेनन् (तस्विरहरु)

काठमाडौँ । २०७२ वैशाख १२ गते बारपाक केन्द्रविन्दू बनाएर आएको विनाशकारी भूकम्पले गाेरखाकाे धार्चे गाउँपालिका–४ लाप्राकको ऐतिहासिक गुरुङबस्ती ध्वस्त बनायो ।

गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए), तत्कालिन राष्ट्रिय पुननिर्माण प्राधिकरण, शहरी विकास मन्त्रालयबीच विसं. २०७३ बैशाख १२ गतेको त्रिपक्षिय सम्झौता अनुसार गोरखा जिल्लाको लाप्राकका भूकम्पपीडितका लागि निर्माण गरिदिएको एकीकृत नमुना बस्ती अझै खाली छ । धार्चे गाउँपालिका वडा नं ४ गुप्सीपाखामा करिव ३२६ रोपनी क्षेत्रफलमा सो लाप्राकीका लागि नमुना बस्ती निर्माण गरिएको हो । कुल ६०४ घरधुरी रहेको सो नमुना बस्तीमा ५७३ घर गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) ले निर्माण गरेको हो भने बाँकी नेपाल सरकारको भुकम्प राहतबाट बनेको हो ।

बस्ती टाढाबाट हेर्दा सुन्दर र आकर्षक देखिए पनि वास्तविकता भने अलि फरक रहेको छ । अव्यवस्थित निर्माण, कच्चा र कमसल निर्माण सामग्रीको प्रयोग र परिवारको संख्या अनुसार घर निकै सानो रहेकाले लाप्राकीहरुको प्राथमिकतामा पर्दैनन् नमुना बस्तीका घरहरु । ६०४ घर रहेको सो बस्तीमा अहिले ६० परिवार मात्र बस्ने गर्दछन् । प्लाष्टिकको झ्याल ढोका, चार जना परिवारको लागि पनि सानो हुने घर, पूर्ण रुपमा निर्माण अझै पनि सम्पन्न भएको छैन । 

अहिले बस्तीमा बसिरहेका परिवारले पनि सो घर बस्न लायकको बनाउन २ लाखदेखि ४ लाखसम्म खर्च गर्नु परेको ४ नं वडाका वडाअध्यक्ष किसान गुरुङ्गले बताए । काठको झ्यालढोका राख्नेदेखि ढुंगा छाप्न, घरको भित्रि संरचना निर्माण गर्न खर्च गर्नु परेको उनले सुनाए । लाप्राक गाँउ पहिले देखि पहिरोको जोखिममा रहेको भएतापनि स्थानीयहरुको खेतीबाली गाँउमै हुनाले पनि नमुना बस्तीमा खासै बस्ने नगरेको गुरुङ्गले बताए ।

हेर्नुहाेस तस्विरहरु: