इन्टरनेटको एउटा यस्तो दुनियाँ । जहाँ जति धेरै घुस्यो त्यति धेरै रहस्यहरु खुल्दै जान्छन् । मानिसहरुलाई यस्तो जालमा फसाइन्छ त्यहाँ पुगेपछि सजिलै फर्कनै सक्दैनन् । उनीहरुले आफूलाई त्यो दुनियाँको लत लागेकै पत्तै पाउँदैनन् । यतिसम्मकी उनीहरु त्यहाँ पुगेपछि आफ्नो बैंक खाता रित्तिदै गएको समेत पत्तो हुँँदैन । त्यो दुनियाँको लत यति खतरनाक छ कि उनीहरु २४ सै घण्टा त्यही दुनियाँमा हराउँछन् । यो दुनियाँले विशेषतः सोझा महिलाहरुलाई आफ्नो टार्गेट बनाउँछ । सबै जाने बुझेका मानिसहरु पनि यहाँ फसेकै हुन्छन् । यहाँ ५ लाख, १० लाख, २० लाख गुमाउनु सामान्य जस्तै हो । तर न कसैलाई भन्न सकिएको छ, न कतै उजुरी दिन नै सकिएको छ । भनौँ कसरी भनौँ, नभनौँ असह्य पिडा दिएको छ । मानिसहरु भित्रभित्रै उकुुमुकुस भएका बाँच्न बाध्य भएका छन् । कसैले बोल्ने आँट गर्यो भने उसलाई ज्यान मार्नेसम्मको धम्की दिइन्छ । त्यतिमात्र होइन उनीहरुले प्रधानमन्त्री नै आफ्नो पकेटमा रहेको दावी गर्छन् । आज हामी इन्टरनेट भित्रको एउटा यस्तो दुनियाँको बारेमा खुलासा गर्दैछौँ जसले मानिसहरुलाई लोभको संसारमा फसाएर लुट मच्चाईरहेको छ । 

इन्टरनेटको त्यो दुनियाँको नाम हो पोप्पो लाइभ । कुनै समय पोप्पोको दुनियाँको हिस्सा बनेका थिए परिवर्तित नाम सुजन । आफ्ना साथीबाट उनले यो एपको बारेमा थाहा पाए  । काठमाडौँमा राम्रै व्यवसाय गरिरहेका उनले यो एपको लत लागेको पत्तै पाएनन् । लत मात्रै लागेको भए त केही थिएन । ख्यालख्यालैमा १२ लाख रुपैयाँ गुमाएको समेत भेउ पाएनन् । ‘सुरुमा साथीले यसको बारेमा सुनाएको थियो । ब्यापारमा फुर्सद भएको समयमा यो एपमा छिर्ने गरेको थिए । १, २ हजार गर्दागर्दै १२ लाख रुपैयाँ सकियो ।’ उनले सुनाए । 

उनको काठमाडौँमा राम्रै व्यवसाय छ । फुर्सदमा टाइम पास गर्न इन्टनेटमार्फत पोप्पोको दुनियाँमा हराउँदा वास्तविक दुनियाँबाट नै निकै पर पुगेको सुजन बताउँछन् । ‘म त बल्ल तल्ल निस्किएँ । तर यसले धेरैको बिचल्ली पारेको छ ।’

यही दुनियाँमा हराएर परिवार नै बिर्सिका अर्का पात्र हुन्, प्रदीप (नाम परिवर्तन) । दुबई मा राम्रो कमाई गरिहेका थिए । उनले पनि साथीले भनेकै भरमा यसको बारेमा थाहा पाएका थिए । तर यसरी हराए कि उनले आफ्नो संसार नै बिसै । ‘कफी सपमा काम गर्थेँ । कमाई पनि राम्रै थियो । तर नेपाल फर्कदा जम्मा १२ हजार बोकेर आए ।’ पैसा खै त परिवारले सोध्दा कमाइ भएन भन्ने जवाफ दिए । ‘कमाई त थियो नी ! पोप्पो ले लुट्यो भनौँ भने पतयाउँदैनन् । त्यही भएर कमाइ नै भएन भन्दिएँ । अब अर्को देश जाने हो । अप्लाई भएको छ ।’ 

उनको कमाइ नभएको होइन, उनको पैसा पोप्पोले लुटेको हो भन्ने कुरा उनलाई र पोप्पोका एजेन्टलाई बाहेक अरु कसैलाई थाहा छैन । 

अर्का व्यक्ति परिवर्तित नाम पवनको पनि आफूले १० वर्षमा काम गरेर कमाएको रकम यही पोप्पोले केही समयमै सक्काइदियो । उनले त कमाएको पैसा त सके नै सहकारी ऋण काढेर समेत पोप्पोलाई लुटाए । ‘ट्राभल काम गरेको निकै वर्ष भयो । भविष्यको लागि १० लाख रुपैयाँ जति जोगाएको थिएँ । अहिले त थप ६ लाख रुपैयाँ ऋण छ ।’ उनले सुनाए । सहकारीबाट ऋण लिएको रकमको मासिक २० हजारको दरले किस्ता तिरिहेका छन् उनी । 

परिवर्तित नाम एन्जिलाको पनि कहानी उस्तै छ । उनले पनि पनि पोप्पोलाई मोटो रकम लुटाएकी छिन् । ‘मलाई यस्तो लत लागेको थियो कि अफिसमा काम गर्दा समेत यही दुनियाँ भित्रै हुन्थेँ ।’ उनले पनि पोप्पोमा पैसा गुमाएको परिवारलाई थाहा छैन । ‘घर थाहा भयो भने त म सक्किगयो नी । के भनेर कन्भिन्स गर्नु ? पत्याउन पर्यो नी ।’ 

उनीहरु त केही प्रतिनिधि पात्र मात्रै हुन् । हामीसँग सम्पर्कमा आएका अधिकांसको गुनासो उस्तै छ । कतिले आफ्नो सारा सम्पत्ति सकेका छन्, कतिको श्रीमान्ले पैसा गुमाएको श्रीमतीलाई थाहा छैन, कतिको श्रीमतीले रकम गुमाएको श्रीमान्लाई थाहा छैन । ‘मैले त श्रीमान्ले कमाएको २५ लाख बढी गुमाएको छु । सुन पनि गयो । मैले कसरी श्रीमान्लाई कसरी भन्नु ? यसले त मेरो डिभोर्स नै होला जस्तो छ ।’ एक महिलाले आफ्ना पीडा सुनाईन् । 

पोप्पोबाट लुटिएकाको कहानी यति कहाली लाग्दो छ कि उनीहरु लुटिएको कुरा उनीहरुलाई बाहेक कसैलाई थाहा छैन । अझ कति पीडितहरु त आफू ठगिएको बारे बताउनै चाहदैनन् । समाजमा इज्जत जाने डरले, परिवारमा सम्बन्ध बिग्रने डरले, हजारौँ मानिसहरु प्रयोगकर्ताहरु भित्र भित्रै पिल्सिएर बसेका छन् । 

के हो पोप्पो लाइभ

यो एपले आफूलाई लाइभ स्ट्रिमिङ एप भनेर परिचित गराएको छ । सुरुमा यो एप खोल्दा त्यस्तै नै लाग्छ पनि  । लाखौँ प्रयोगकर्ताहरु यो एपमा लाइभ बसिरहेका हुन्छन् । टिकटकमै जस्तै यहाँ पनि गिफ्ट साटासाट चलिरहेको हुन्छ । 

तर जब तपार्इं बिस्तारै लाइभ बस्दै जानुहुन्छ, अनी यो एपका भित्री रहस्यहरुबारे जानकार बन्दै जानुहुन्छ । तपाईँलाई सुरुमा लाग्छ यो पैसा कमाउने एप हो । अब तपाईँले पैसा कमाउनको लागि यसले तय गरेका लेभलहरु पार गर्नुपर्छ । सुरुमा तपाईँले अरु मानिसहरुले होस्ट गरेको लाइभमा जोइन हुनुपर्छ । अनी तपाईँले लाइभ होस्ट गरेर  बसेकाहरुलाई गिफ्ट दिनुपर्छ । त्यो गिफ्ट सित्तैमा पाइदैन । तपाईँले किन्नुपर्ने हुन्छ । जसका लागि यो एपका एजेन्टहरुबाट क्वाइन किन्नुपर्ने हुन्छ । १ लाख क्वाइन किन्नको लागि नेपाली १६०० रुपैयाँ पर्छ । 

अनी तपाईँले त्यो क्वाइनलाई गिफ्टमा कन्भर्ट गरेर लाइभ बसेकाहरुलाई दिन सक्नुहुन्छ । 

अब तपाईँले अरुले गिफ्ट पाएर थुप्रै क्वाइन जम्मा गरेको देख्नुहुन्छ । तपाईँलाई पनि लाइभ बस्न मन लाग्छ । तर लाइभ बस्न त्यति सजिलो छैन, त्यहाँ तोकिएका ४ स्टेप पार गर्नुपर्छ । अधिकतम क्वाइन किनेर खर्च गरेपछि तपाईँले लेभल ४ पार गर्नुहुन्छ । अब तपाईँले आफैँले होस्ट गरेर फेस लाइभ गर्न पाउनुहुन्छ ।  

यहाँ पुगेपछि तपाईँले के थाहा पाउनुहुन्छ भने लाइभ बसेर मात्र पैसा कमाउन सजिलो रहेनछ । किनभने तपाईँले लाइभ बसेबापत पैसा कमाउन कम्तीमा १ लाख क्वाइन जम्मा गर्नुपर्छ । त्यो जम्मा हुन तपाईँलाई कम्तिमा पनि ५० दिन लाग्छ । किनभने जो कोहीले तपाईँलाई सजिलै कोइन फाल्दैनन् । दैनिक १२ घण्टाभन्दा बढी समय लाइभ बसेर तपाईँले १ लाख पुर्याईहाल्नुभयो भने पनि तपाईँले त्यसलाई डलरमा कन्भर्ट गरेर प्राप्त गर्नुहुन्छ मात्र १० डलर । त्यसको पनि १ प्रतिशत रकम कटौती हुन्छ ।  

तपाईँ लाइभ बस्दैगर्दा पोप्पोले तपाईँलाई अर्को पैसो कमाउने सर्टकर्ट बिधि खुल्ला गरिसकेको हुन्छ । त्यो हो गेम खेल्ने । अर्को अर्थमा भन्नुपर्दा जुवा खेल्ने । लाइभ बसेर पैसा कमिदैन भन्ने बुझेका प्रयोगकर्ताहरु अब गेमतिर आकर्षित हुन थाल्छन् । त्यहाँ स्पिन गरेर खेल्ने खेल हुन्छ । यसमा पनि क्वाइन किन्नु अनिवार्य नै छ । तपाईँले १६०० रुपैयाँमा किनेको १ लाख क्वाइन गेमका लागि कन्भर्ट गर्दा ७० हजार क्वाइन मात्र हुन्छ । अब तपाईँले आफूसँग भएको क्वाइन दाउमा राखेर स्पिन गर्दै गेम खेल्न थाल्नुहुन्छ । लगातार ५ पटक ६ पटकसम्म स्पिन गर्दा तपाईँले एउटै संकेत पार्नुभयो भने तपाईँले हालेको दाउ बराबरको क्वाइन जित्नुहुन्छ र पछि त्यसलाई पैसामा कन्भर्ट गराउन सक्नुहुन्छ । 

यहाँनिर रोचक कुरा के छ भने नयाँ प्रयोगकर्ताले सुरुसुरुमा आफूले हानेको दाउ जित्छन् । लाइभ बसेर पैसा कमाउन नसकेका उनीहरु गेम खेलेर पैसा कमाइदो रहेछ भनेर दंग पर्छन् । नयाँ प्रयोगकर्तालाई यो एपले यसरी विश्वास दिलाईदिन्छ कि उसलाई यो एपको कुलत लाग्छ । अब उसको कन्फिडेन्स बढ्दै जान्छ । उ जोस्सिदै ठूलो ठूलो दाउ खेल्दै जान्छ । जोसै जोसमा उसले आफ्नो बैंक खाता रित्तिएको पत्तै पाउँदैन । सबै सक्किएपछि बल्ल उसले थाहा पाउँछ म ठगिएँ भनेर । 

महिलाहरु टार्गेटमा

यो एपले पुरुषलाई भन्दा महिलालाई बढी टार्गेट गरेको प्रस्ट देखिन्छ । यो एपमा फेस लाइभ होस्ट गर्नको लागि पुरुषहरुले ४ ओटा लेभल पार गर्नुपर्छ । तर महिलाहरुका लागि कुनै लेभल तोकिएको छैन । पहिलो चरणको भेरिफिकेसनपछि उनीहरुले सिधै फेस लाइभ होस्ट गर्न सक्छन् । 

यो एपबाट पीडित भएकाहरु पनि यसले सोसल मिडियामा अधिक सक्रिय भएका गृहिणी महिलालाई बढी टार्गेट गरेको बताउँछन् । यसबाट लाखौँ नेपाली महिलाहरु पीडित भएको हुनसक्ने उनीहरुको अनुमान छ । 

लाइभ स्ट्रिमिङ भनेर प्रचार, भित्र जुवाको अड्डा

गुगल स्टोरबाट मात्रै पोप्पो लाइभ एप १ करोड बढी डाउनलोड भएको छ । एपको नाम लेखिएको छ ‘पोप्पो लाइभ–लाइभ स्ट्रिम’ । त्यस्तै वेबसाइटमा पनि ‘लाइभ स्ट्रिमिङ प्लेटफर्म’ भनेर खुलाएको छ । विश्वभरका देशहरूलाई जोड्ने, वास्तविक मानवीय समुदाय निर्माण गर्ने र रमाइलो तथा रोचक मनोरञ्जन प्लेटफर्म तयार पार्ने, उच्चस्तरीय अनलाइन स्टारहरू निर्माण गर्ने उद्देश्य रहेको यो एपको दावी छ । त्यस्तै यसले आम मानिसहरूको स्टार बन्ने सपनालाई निरन्तर प्रयासमार्फत साकार पार्न चाहेको दावी गर्छ । संसारभरका व्यक्तिसँग सम्बन्ध स्थापना गर्न र नयाँ साथीहरु बनाउन यो एपले सहयोग गर्ने वेबसाइटमा बताइएको छ । तर भित्र यसले प्रयोगकर्ताहरुलाई जुवा खेलाएर लुटिरहेको छ । 

वेबसाइटमा यो कसले कहाँबाट सञ्चालन गरेको हो भन्ने केही उल्लेख गरेको छैन । वेबसाइटको अन्तमा लेखिएको छ, ‘यो वेबसाइट आधिकारिक रूपमा सञ्चालन गरिएको होइन । यो तपाईं जस्तै पोप्पो एजेन्सी पार्टनरद्वारा सञ्चालित हो ।’ यसबाटै थाहा हुन्छ यो एपको नियत के हो भनेर । 

सिमित एजेन्टले मात्र बेच्न पाउँछन् क्वाइन

यो एपको नेपालमा सिमित मात्र एजेन्ट छन् । उनीहरुले मात्र यो एपका लागि क्वाइन बेच्न पाउँछन् । एजेन्ट बन्न पनि उनीहरुको भिन्दै नियम छ । सुरुमा उनीहरुले ५० लाख क्वाइन बराबरको रकम डिपोजिट गर्नुपर्ने हुन्छ । जसको लागि करिब ७७ हजार नेपाली रुपैयाँ लाग्छ । उनीहरुसँग ५ जना एक्टिभ होस्ट अनिवार्य हुनुपर्छ र हप्तामा कम्तिमा १० घण्टा लाइभ बसेको हुनुपर्छ । तर उनीहरुले यो क्राइटएरिया पार गरेपनि सबैले एजेन्ट बन्न पाउँदैनन् । 

क्वाइन खरिद विक्रिमा डिजिटल वालेटको प्रयोग

पोप्पो लाइभले नियुक्त गरेका एजेन्टहरुलाई क्वाइन खरिदको रिक्वेस्ट आएपछि उनीहरु ह्वाट्एपमा सम्पर्कमा आउँछन् । उनीहरुले ह्वाट्एपमै खाताको क्यूआर कोड पठाउँछन् । उनीहरुले सो क्रममा नेपालमा चलेका अधिकांस डिजिटल प्लेटफर्मको प्रयोग गर्छन् । एउटै एजेन्टसँग भिन्दाभिन्दै वालेटका दजनौँ आइडी हुन्छन् । एउटै एजेन्टले फरक–फरक अकाउन्टको क्युआर पठाउने गर्छन् ।

कतिपयले त कम्पनीको खाताको समेत क्युआर कोड पठाउने गरेका छन् । धेरै रकमको क्वाइन खरिद विक्रि हुँदा उनीहरुले कम्पनीको खाता प्रयोग गर्ने गरेको देखिन्छ । किनभने कम्पनीको खातामा ठूलो रकमको ट्रन्जेक्सन गर्न सकिन्छ । 

थप भिडियोमा