काठमाडौँ । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी(रास्वपा)ले रुपन्देही ३ मा कार्तीक १७ गते हुने उपनिर्वाचनका लागि डा.लेखजंग थापालाई उम्मेदवार बनाएको छ । रास्वपाको सचिवालय बैठकले उनलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको हो । उम्मेदवारका लागि रास्वपाले ९ आकांक्षीबिच प्राइमरी इलेक्सन गराएको थियो । 

दुई महिना लामो आन्तरिक लोकतन्त्रको उन्नत अभ्यास प्रक्रिया ‘ प्राइमरी इलेक्सन’ गरेर रास्वपाले रुपन्देही निर्वाचनमा भाग लिने उम्मेदवार टुङ्गो लगाएको हो । आइतबार रास्वपाले गरेको घोषणा अनुसार रुपन्देही ३ को उपनिर्वाचनका लागि न्यूरो सर्जन डा. लेखजंग थापा पार्टीको उम्मेदवार चयन भएका छन् । 

निर्वाचनको मुखैमा पैसा हुने र बलसालीलाई टिका लगाएर उम्मेदवार बनाउने परम्परागत राजनीतिक दलहरूको अभ्यासलाई चिरेर सक्षम, निष्कलङ्क, शिक्षित र जनताको जनभावनाअनुसारको उम्मेदवार छनोट गरेको रास्वपाले दाबी गरेको छ ।  

आइतबार पार्टी कार्यालय वनस्थलीमा आयोजित एक कार्यक्रममा सो पार्टीले उनलाई प्राइमरी इलेक्सनबाट रास्वपाको रुपन्देही ३ का लागि उम्मेदवार चुनिएको घोषणा गरेको हो । 
पार्टीले यसअघि बनाएको उम्मेदवार छनोट कार्यविधिका आधारमा उम्मेदवार चयन गरिएको रास्वपाका कार्यवाहक सभापति डोल प्रसाद अर्याल (डीपि) ले बताए । उम्मेदवार छनौट विधि हालसम्मकै लोकतन्त्रको उन्नत, पारदर्शी र सक्षम विधि भएको अर्यालको भनाई छ । 

उम्मेदवार चयन भएका उनी रुपन्देही ३ को उपनिर्वाचनमा रास्वपाका आधिकारिक उम्मेदवार हुन् । उनी रुपन्देही कै स्थानीय समेत हुन् । साउन ७ गतेबाट सुरु भएको उम्मेदवार छनोट प्रक्रिया विभिन्न ८ चरणको प्रक्रिया पुरा गरेर १५ भदौमा टुङ्गिएको हो ।    

को हुन उम्मेदवार डा.थापा 
भैरहवाको सिद्धार्थ नगरपालिका ९ अञ्चलपुरमा जन्मिएका डा.लेखजंग थापा वरिष्ठ न्युरोलोजिष्ट, अभियन्ता र सामाजिक व्यक्तित्व हुन् । नेपाली न्युरो साइन्सको विकास र बिरामी उपचारमा १६ वर्षभन्दा बढी समय बिताएका उनी एक प्रतिभावान् चिकित्सक हुन् ।

पोखराको मणिपाल कलेज अफ मेडिकल साइन्सेजबाट एमबीबीएस,  वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानबाट इन्टरनल मेडिसिनमा एमडी र  कलेज अफ मेडिकल साइन्सेज चितवनबाट डीएम न्यूरोलोजी अध्ययन गरेका डा.थापा अमेरिकाको प्रसिद्ध हार्वार्ड विश्वविद्यालयको ‘सेफ्टी क्वालिटी लिडरसीप एण्ड इन्फमेटिभ’का ग्राजुएट्स हुन् । 

एक विद्वान चिकित्सकको छबि बनाएका डा.थापा अनुसन्धानकर्मी समेत हुन् । उनका ८० वटाभन्दा बढी अनुसन्धानात्मक पेपरहरु राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय जर्नलहरुमा प्रकाशित छन् । जसले अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा उनको बेग्लै पहिचानसमेत बनाएको छ । 
नेपाल स्ट्रोक एशोसिएसनका संस्थापक अध्यक्षसमेत रहेका डा.थापाले स्ट्रोकको उपचार, निदान र सचेतनामा अतुलनीय योगदान पुर्याएका छन् । उनकै टीमको पहलमा बनाइएको राष्ट्रिय स्ट्रोक उपचार व्यवस्थापन प्रोटोकलसमेत केही दिन अघि जारी भएको छ । जसलाई स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले समेत स्वीकृत गरेको छ । यो प्रोटोकल नेपालको स्ट्रोक उपचार व्यवस्थापनमा कोशेढुंगा बन्ने निश्चित छ । 
अन्तर्राष्ट्रिय जगत्को समेत विश्वास जितेर अलग्गै पहिचान बनाएका डा.थापाले आफ्नै पहलमा नेपालका हजारौँ चिकित्सक,नर्स र स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई ‘स्ट्रोक मास्टर क्लास’ मार्फत स्ट्रोकको पहिचान, उपचार र सचेतना सम्बन्धी तालिम दिँदै आएका छन् ।

उम्मेदवार छान्न हलासम्मकै उन्नत अभ्यास 
रास्वपाको दाबीअनुसार उसले नेपालमै पहिलो पटक उन्नत अभ्यास अर्थात् प्राइमरी इलेक्सनबाट उम्मेदवार छनोट गरेको हो । पार्टीले बनाएको कार्यविधिअनुसार अत्यन्तै पारदर्शी ढङ्गबाट सक्षम उम्मेदवार चयन गरिएको रास्वपाले जनाएकाे छ । 

रास्वपा गत साउन ७ गते उपनिर्वाचन प्रक्रियामा होमिएको थियो । साउन ७ देखि २१ सम्म उपनिर्वाचनमा भाग लिन इच्छुुकलाई उम्मेदवारी दिन सो पार्टीले आह्वान गरेको थियो । सोही प्रक्रियाअनुसार सुलभ खरेल, पार्थिवेन्द्र उपाध्याय, डा. लेखजङ्ग थापा, ज्ञानु पौड्याल, जीत बहादुर गुप्ता, कुुशुम मर्हजन, रचना क्षेत्री, पुनम कुमारी  अग्रवाल र मधु प्रसाद अर्यालले उम्मेदवारीका लागि आवेदन दिएका थिए ।  
रास्वपाले साउन २२ मा मापदण्डमा परेर उम्मेदवार बन्न आवेदन दिएका ९ जनाको नामावली प्रकाशित गरेको थियो । साथै उनीहरुमाथि कुनै दाबी तथा विरोध भए पेस गर्न २३ देखि २४ साउनसम्म रास्वपाले खुल्ला सूचना जारी गरेको थियो । 
साउन २५ मा उम्मेदवारी दिएका सबै ९ जना सदस्यसँग नै सो पार्टीले छलफल गरेको थियो । आवेदन दिएका कसैमाथि पनि दाबी बिरोध  नपरेपछि २६ साउनमा रास्वपाले प्रारम्भिक उम्मेदवारको नामावाली प्रकाशन गरेको थियो । 
निर्वाचन जितेर संसद्मा गएपछि गरिने दाबी विरोधलाई निर्वाचनमा होमिनु अघि नै रोकेर जान यस्तो व्यवस्था गरिएको रास्वपाको दाबी छ । साउन २७ देखि भदौ ११ सम्म उम्मेदवारीका दाबेदारहरूसँग लिडरसिप एकेडेमी, पोलटिकल प्रोक्सिमिटी र समावेशिताको मापनको कार्य रास्वपाले गरेको थियो । 

पार्टीको निर्वाचन परिचालन समिति देखि सांसदहरू तथा उपसभापति डा. स्वर्णिम वाग्लेले उम्मेदवारहरूसँग एक्ला एक्लै छलफल तथा परामर्श गरेका थिए । सो अवधिमा पार्टीप्रति उम्मेदवारहरूको बफादारिता, जनता र निर्वाचन क्षेत्रप्रतिको प्रतिबद्धता देखि संसद् बनेर गर्ने काम र उनीहरूको क्षमताबारे पार्टी नेतृत्वले छलफल गरेको थियो ।

सोही अवधिमा उम्मेदवारहरूसँग पार्टीको जिल्ला तहको प्रशिक्षण कार्यक्रम भएको थियो । यस्तै, निर्वाचन हुने क्षेत्र मासमेत उम्मेदवारहरूको घर दैलो रास्वपाले गराएको थियो । सबै प्रक्रिया सकिए पछि भदौ १२ बेलुकी ७ बजेदेखि भदौ १३ को साँझ ७ बजे १२ घण्टा पार्टी सदस्यहरुबाट उम्मेदवार छनौटका लागि मतदान गराएको थियो ।

निर्वाचन क्षेत्रका पार्टी सदस्यले देश तथा विदेशबाट समेत निर्वाचनमा भाग लिन सक्ने यो पद्धति पछि आइतबार रास्वपाले अन्तिम उम्मेदवार तय गरेको हो । प्राइमरी इलेक्सन अन्र्तगत पार्टी सदस्यको मतदानबाट उम्मेदवारले प्राप्त गरेको ४० अंकभारको नतिजा र पार्टीको स्थानीय तहका नेताहरुले दिने मतको भार ५ प्रतिशत गरी ४५ प्रतिशत मतमा पार्टी केन्द्रले यस अघि उम्मेदवारसँग गरेको छलफल र उनीहरूले पेस गरेको कार्य योजनाका आधारमा दिइने ५५ प्रतिशत अंकभारका आधारमा रास्वपाले रुपन्देहीमा उम्मेदवार टुङ्गो लगाएको जनाएको छ । साथै, रास्वपाले कुनैं पनि उम्मेदवारहरूलाई भोट हाल्न मन नलागेको खण्डमा नोभोट गर्न पाइने व्यवस्था पनि प्राइमरी इलेक्सनमा गरेको थियो ।

रास्वपाको उम्मेदवार छनोट विधिलाई लिएर अहिले स्वतन्त्र रुपमा तारिफ पनि भइरहेका छन् । निर्वाचन क्षेत्रमै काम गर्ने विज्ञहरुले सो पार्टीको अभ्यास असल भए पनि यसमा केही जोखिम भने रहेको औँल्याएका छन् । 
निर्वाचन आयोगमा पहिले सचिव समेत रहिसकेका पूर्व सचिव गोपीनाथ मैनाली प्राइमरी इलेक्सन राम्रो अभ्यास भएको बताउँछन् । कुनै पनि सार्वजनिक पदमा बस्ने मान्छे परीक्षण गरेर मात्रै ल्याइनु राम्रो भएको उनी बताउँछन् । 
तर, रास्वपाले पार्टी सदस्य र पार्टीमा योगदान गरेकाहरूमा मात्रै प्रतिस्पर्धा गराउनु पर्नेमा खुल्ला आह्वान गरेर गराएको प्रतिस्पर्धाले पार्टीमा योगदान गरेकाहरूलाई असर पर्न सक्ने जोखिम रहेको उनको भनाई छ । अमेरिकामा पनि आन्तरिक निर्वाचनबाटै नेता चुनिने उदाहरण उनले दिए । तर, जनताको लोकप्रियताले चुनिने मानिस मतभारका आधारमा पार्टी भित्रको आन्तरिक मतका कारण अघि बढ्न नसक्ने उदाहरण पनि रहेको मैनाली बताउँछन् ।