काठमाडौँ । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र काठमाडौँ महानगरपालिकाका मेयर बालेन्द्र शाह बीच राजनीतिक एकता हुने भएको छ । यससँगै रास्वपालाई पूर्ण रुपमा स्वीकार गरेर रास्वपाको तर्फबाट आगामी निर्वाचनमा प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार बन्न मेयर शाह तयार भएका छन् ।
रास्वपा सभापति रवि लामिछानेसँगको एक्ला एक्लै तीन चरणको छलफल र बार्तापछि रवि र बालेन एकै ठाउँमा उभिन सहमत भएका हुन् । सहमतिअनुसार रास्वपाको पार्टी संरचनामा बालेनको प्रवेशले कुनै फेरबदल हुने छैन । रवि रास्वपाको सभापति नै रहने छन् ।
रास्वपाकातर्फबाट सहमतिको गृहकार्यका लागि उपसभापति डा.स्वर्णिम वाग्ले, सचिवालय सदस्यद्वय शिशिर खनाल र केन्द्रीय सदस्य असिम साह तथा बालेनकातर्फबाट सल्लाहकार कुमार बेनसहितका व्यक्तिहरु सहभागी थिए ।
रवि र बालेनको एक्ला एक्लै भएको छलफल र बार्तापछि उनीहरुबीचको समझदारीलाई तल्ला नेताहरुले प्राविधिक विषय टुुङ्ग्याएर निश्कर्षमा पुर्याउने छन् ।
सहमतिमा के छ ?
सहमतिअनुसार बालेन रास्वपाको नीति, नेतृत्व र संगठनमा एकीकृत भएका छन् । जसअनुसार रास्वापको नाम, झण्डा र निर्वाचन चिन्ह घण्टी बालेनले स्वीकार गरेका छन् । अब बालेन आगामी फागुन २१ का लागि तोकिएको निर्वाचनमा रास्वपाबाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवार हुनेछन् ।
\रास्वपाले बालेनलाई प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार बनाएर निर्वाचनमा होमिने सहमतिमा उल्लेख छ । सहमतिको खाकामा काम गरेका नेताकाअनुसार निर्वाचनले दिने म्याण्डेडबाट रास्वपाको प्रधानमन्त्री बालेन्द्र शाह हुनेछन् ।
बालेनले रास्वपामा कुनै पनि सांगठनिक जिम्मेवारी दावी नगरेको पनि दुुई पक्षको भनाई छ । अहिलेको रास्वपाको पदाधिकारीमा कुनै परिवर्तन हुने छैन् । तर, दुुई चार जना नेता बालेनकातर्फबाट रास्वपामा प्रवेश गर्ने वातावरण भने सम्झौताले गरिदिएको छ । जसका कारण रास्वपाको केन्द्रीय समितिमा सानो फेरबदल हुन सक्ने नेताहरु बताउँछन् । तर, यो कुरा सहमतिमा भने बोलिएको छैन ।
सहमतिमा जेनजी पनि अटाउनेछन्
स्रोतकाअनुसार बिहीबार बालेन र रविबीच सो समझदारी बनेको थियो । सो समझदारीलाई साँझ नै बसेर सहमतिमा पुु¥याउने र हस्ताक्षरको तयारी थियो । तर, जेनजी प्रतिनिधिहरुले पनि समझदारीमा आफ्नो हिस्सा खोजेपछि बालेनले जेनजीसहितका विभिन्न फरक फरक राजनीतिक समूहसँग दिनभर छलफल गरेका थिए ।
पछिल्लो सहमतिअनुसार रास्वपा र बालेनको सहमतिमै जेनजी प्रतिनिधिहरु पनि रास्वपामा प्रवेश गर्नेछन् । उनीहरु पनि सम्मानजनक रुपमा निर्वाचनमा रास्वपाकोतर्फबाट होमिने सहमतिका लागि पहल गरेका नेताहरुले सिधाकुरालाई बताए ।
छलफल बाहिर छन् कुलमान
कतिपयले रवि,बालेन र कुलमान एकसाथ सहमतिमा आएको दाबी गरेका छन् । तर, रवि र बालेनकोतर्फबाट बार्ता गरिरहेका नेताहरुले कुलमान यो छलफलमा नै नरहेको सिधाकुरालाई बताए । ‘जेनजी प्रतिनिधिहरु मिलाउने काम बालेनजीले गर्नुहुुन्छ ।’ स्रोतले भन्यो,‘तर,कुलमानजीको बारेमा अहिलेसम्म छलफल भएको छैन ।’
त्यसोत वैकल्पिक शक्ति एक भएर जान कुलमान समूहले पनि छलफल र भेटघाट तिब्र बनाएको छ । रवि र बालेनसँग समानान्तर छलफलमा रहेको कुुलमान निकट स्रोतले सिधाकुुरालाई बतायो ।
रविको त्याग
पुस ४ गते हिरासत मुक्त भएपछि रविले ५ पुसमा चितवनमा आफ्ना कार्यकर्तालाई सम्बोधन गरे । सो विशाल सम्बोधनमा उनले वैकल्पिक शक्ति मिलेर जाने र देशलाई निकास दिन वृहत्तर शक्ति बनाउने प्रस्ताव जनतालाई नै सुनाए ।
वैकल्पिक शक्ति मिलेर चुुनावमा जान आफूले त्याग गर्ने भन्दै रविले भनेका थिए, ‘पार्टी कार्यालय लैजाउ, सभापति लैजाउ, उपसभापति लैजाउ, झण्डा लैजाऊ, पार्टी कार्यालय पनि लैजाउ तर देश बन्न प¥यो ।’
रास्वपाका कार्यकर्ता र शुुभचिन्तक कै बलबुँतामा राजनीतिक प्रतिधोधपूूर्ण राजनीति चिरेर रवि खुला आकाशमा आएपछि सहकार्य र एकताको घोषणा गरे र त्यसलाई सार्थक पनि बनाए । रविका अनुसार यो एकता कुनै एक चुनावका लागि मात्रै नभएर देशलाई बलियो सरकार दिन, देशमा सुशासन र विकास चाहने युवा नेतालाई देशको नेतृत्व सुम्पिन हो ।
वैकल्पिक शक्ति मिल्दा सुन्दर भविष्य
रास्वपा र रविले यतिबेला गंभिर चार वटा राजनीतिक अवस्थाहरु मुुलुकमा मूूल्याकंन गरेको छ । पहिलो, आन्दोलन पछिको कमजोर सरकार, दोस्रो, भदौ २३ र २४ को आन्दोलनलाई उल्ट्याउने दाउपेच, तेस्रो, निर्वाचन हुन नदिएर संवैधानिक रिक्तताको अवस्था र गहिरो राजनीतिक संक्रमण अनि चौथो, आन्दोलनमाथि प्रतिक्रान्तिकारीहरु हावी हुने अवस्था ।
रास्वपा स्रोतकाअनुसार आन्दोलनकारी जेनजीहरु कमजोर बन्दा यतिबेला सरकार निकै कमजोर धरातलमा उभिएको छ । बलियो साथ र विश्वास गर्ने शक्तिको अभावमा सरकार जननरसंहार गर्नेलाई भन्दा पनि आन्दोलनमा सहभागीलाई समातेर थुनिरहेको छ ।
राजनीतिक आन्दोलन र अपराध नबुुझेका जेनीहरु आफैले बनाएको सरकार ढाल्न आन्दोलनमा छन् । यतिबेला सरकारको साथ हुने परिवर्तनकारी शक्ति नै छैन । यस्तै, जेनजी तितरबितर हुने र सरकार पनि कमजोर भएपछि कांग्रेस एमाले संसद ब्युुँताउन कम्मर कसेर लागेका छन् । केन्द्रीय समितिबाटै निर्वाचनमा होमिएको कांग्रेस एकाएक प्रतिनिधिसभा ब्युुँताउन लागेपछि एमाले हौसिएको छ ।
यदी बलियो र संगठित राजनीतिक प्रतिपक्ष भएन भने प्रतिनिधिसभा ब्युँतिने जोखिम पनि रास्वपाले देखेको थियो । नेताहरुकाअनुसार तोकिएकै समयमा निर्वाचन भएन भने मुलुक गंभिर संवैधानिक रिक्ततामा पस्ने र त्यसलाई सम्हाल्ने राष्ट्रिय शक्तिहरु नै नरहने अवस्थाले मुलुक भूराजनीतिक चपेटामा फस्न सक्ने डर रास्वपालाई थियो । त्यसका लागि पनि बलिया वैकल्पिक शक्ति चाहिएको उनीहरु बताउँछन् ।
सबै प्रतिकुलता रहेको खण्डमा अब भदौ २३ र २४ एउटा जनआन्दोलन नभएर गम्भीर देशद्रोहको अपराध ठहरिने निश्चित जस्तै छ । त्यसपछि आन्दोलनका सहभागी, पक्षपाती र सर्मथक सबै अपराधी करार हुनेछन् । जोखिम देखिए पछि एकता र सहकार्यको विकल्प नभएको नेताहरु बताउँछन् ।